fbpx

Co to jest niewydolność szyjki macicy?

autor: Patryk 30 lipca, 2019 brak komentarzy tagi:

Niewydolność szyjki macicy? Co to jest?

Szyjka macicy jest to fragment żeńskiego układu rozrodczego, który łączy pochwę i jamę macicy. Często kobiety nie zdają sobie sprawy i nie wiedzą, że mogą mieć jakieś problemy z szyjką macicy, gdyż to schorzenie na zawsze daje objawy. Szyjka macicy jest wąskim fragmentem dolnej części macicy, która jest zbudowana z tkanki łącznej i mięśniowej, wyścielona błoną śluzową i ma długość około 3-5 centymetrów. Na co dzień pełni funkcję ochrony macicy przed wszelkimi zakażeniami zewnętrznymi, zapobiegając w ten sposób między innymi stanom zapalnym. Kiedy kobieta zachodzi w ciążę, szyjka macicy pełni istotną rolę w czasie ciąży – podtrzymuje ciężarną macicę.

Budowa szyjki macicy

Szyjka macicy składa się z części pochwowej i części brzusznej. Zbudowana jest z tkanki łącznej i mięśniowej, a część pochwowa jest pokryta wielowarstwowym nabłonkiem płaskim, a wnętrze kanału szyjki macicy jest pokryte nabłonkiem jednowarstwowym gruczołowym. U dorosłej kobiety jest wyprofilowana w kierunku dolno – tylnym. U kobiet, które nie mają za sobą ciąży – u nieródek – kształt macicy jest beczułkowaty i zmienia się z momentem, w którym kobieta przechodzi ciążę oraz po menopauzie, czyli zakończeniu okresu rozrodczego kobiety. Przez szyjkę macicy przechodzi kanał szyjki, który od górnej części łączy się z trzonem macicy – w miejscu zwanym cieśnią  (miejsce w którym, przechodzi trzon macicy w jej szyjkę. W czasie porodu nie bierze udziału w skurczach pozostałej części mięśnia macicznego). Ponadto kształt ujścia zewnętrznego jest różny w zależności od fazy życia kobiety. U nieródki ma kształt okrągłego otworu, po porodzie nabiera kształt szczeliny, a po menopauzie u kobiety może się zmniejszyć do wymiarów główki od szpilki. Warto przypomnieć, że nie tylko w zależności od fazy w jakiej znajduje się kobieta, kształt zmienia się w trakcie cyklu miesiączkowego.

Funkcje szyjki macicy

Szyjka macicy jest kluczowym elementem w pełnieniu roli ochrony macicy, jajowodów oraz jajników przed zakażeniami występującymi przez pochwę. W celu dodatkowej ochrony znajduje się gęsty śluz, który stanowi barierę dla flory bakteryjnej. Zdrowa i dobrze funkcjonująca szyjki macicy w organizmie kobiety jest potrzebna do zajścia w ciążę, donoszenia jej i do rozwiązania – czyli porodu. Jest kanałem dla plemników, który umożliwia im pokonanie drogi z pochwy do macicy. W czasie ciąży działa jak zwieracz zamykając jamę macicy. Przy porodzie sprzyja wydostaniu się dziecka na świat.

Lecz przed tym, jak dojdzie do zapłodnienia i rozwoju dziecka, szyjka macicy pod wpływem hormonów podlega zmianom w cyklu miesiączkowym, o czym wspomnieliśmy wyżej. W dni niepłodne jest twarda, sucha i zamknięta. Stopniowo zbliżając się do owulacji ujście szyjki macicy otwiera się , dzięki czemu odcinek pochwowy staje się bardziej miękki i unosi się. W tej fazie gruczoły znajdujące się w szyjce wytwarzają śluz płodny, który jest rozciągliwy i śliski, pełni on funkcję ułatwiającą pokonanie drogi przez plemniki z pochwy do macicy. Po zakończeniu okresu jajeczkowania szyjka macicy wraca do stanu sprzed owulacji.

Jakie są przyczyny niewydolności szyjki macicy?

Na niewydolność szyjki macicy może mieć wpływ bardzo wiele czynników:

  • Wrodzone uwarunkowania genetyczne
  • Niewydolność w czasie ciąży może być związana z wielkością i wagą płodu, oraz z przebiegiem poprzednich porodów
  • Może być konsekwencją wcześniej przebytych chorób oraz zabiegów chirurgicznych
  • Niekorzystnie może wpływać leczenie laserowe
  • Niewłaściwy tryb życia kobiety w czasie ciąży
  • Nadmierny stres
  • Niewłaściwa produkcja kolagenu lub elastyny
  • Ciąża mnoga

Co oznacza niewydolność szyjki macicy w czasie ciąży?

Może dojść do niewydolności szyjki macicy podczas trwania ciąży u kobiety – która, fachowo jest nazywana niewydolnością cieśniowo – szyjkową. Dysfunkcja ta nie pozwala na prawidłowe utrzymanie ciąży. Mogą wystąpić takie nieprawidłowości w obrębie szyjki macicy, takie jak choćby kształt czy struktura. Jeśli niewydolność szyjki macicy zostanie wykryta wcześniej, najlepiej w drugim trymetrze, umożliwiamy w ten sposób szybką reakcję, która umożliwi podjęcie odpowiednich działań mających na celu umożliwienie utrzymania ciąży i bezpieczny poród. Do najczęściej występujących należą rozwarcie szyjki macicy oraz jej skrócenie. Gdy pojawią się na początku trwania ciąży, mogą być dość niebezpieczne i mieć znaczący wpływ na dalszy przebieg ciąży oraz w następstwie porodu. Ponad to skrócona szyjka macicy może ale nie musi wpływać na wielkość płodu.

Pessar.pl - Pessary Ginekologiczne - Official Logo
Pessar.pl – Pessary Ginekologiczne – Official Logo

Jak ocenić aktualny stan szyjki macicy?

Stan szyjki macicy ocenia lekarz specjalista – czyli ginekolog. Powinna być kontrolowana przy każdorazowej wizycie u ginekologa, a szczegółowo może być przebadana za pomocą USG. Należy szczególnie kontrolować jej stan w czasie ciąży.

Objawy niewydolności szyjki macicy

Prawidłowe rozpoznanie niewydolności szyjki macicy nie należy do najprostszej do postawienia  diagnozy lekarskiej. Jest tak ze względu na fakt, że w trakcie przebiegu fizjologicznej ciąży – podczas trwania II trymestru ciąży – może dojść do niewielkiego rozszerzenia się kanału szyjki macicy. Nie ma negatywnego wpływu na przebieg ciąży. Jednakże, bardzo ważny jest odpowiedni wywiad lekarski i udzielenie szczerych i dokładnych odpowiedzi na pytania zadawane przez lekarza. Mają one na celu zdiagnozowanie czy pacjentka jest w grupie zwiększonego ryzyka na wystąpienie niewydolności szyjki macicy.

Jeżeli kobieta jest w trakcie kolejnej ciąży – ważne jest, aby pacjentka podała istotne informacje co do przebiegu poprzednich ciąż ( zwłaszcza, jeżeli ma za sobą, te zakończone niepowodzeniem w II trymestrze), współistnieniu innych chorób, informacje o przyjmowanych lekach oraz o ewentualnych wadach w budowie macicy. Współpraca na tym poziomie jest niezwykle ważna dla przebiegu dalszego leczenia.

O występowaniu niewydolności szyjki macicy mogą świadczyć takie objawy jak:

  • Nieprawidłowe, drobne krwawienia z dróg rodnych (tzw. Plamienia)
  • Uczucie ucisku w podbrzuszu, w okolicy spojenia łonowego oraz kręgosłupa
  • Zwiększenie ilości wydzieliny z pochwy
  • Często występuje jakikolwiek brak bólu

Najlepiej, aby wszystkie badania począwszy od wywiady były przeprowadzane przez jednego lekarza, ze względu na dużą subiektywność w ocenie zmian patologicznych. Poza dwuręcznym badaniem ginekologicznych w rozpoznaniu niewydolności szyjki macicy jest również badanie ultrasonograficzne (USG) z wykorzystaniem podłużnej głowicy dopochwowej. Pozwala na wykrycie zmian, takich jak długość szyjki macicy – czy nie ulega skróceniu oraz czy pęcherz płodowy jest prawidłowo umiejscowiony. Największe zmiany w obrębie szyjki macicy zachodzą w III trymestrze ciąży, tak jak wspomnieliśmy, kiedy staje się twardsza i zasklepia się. Pod koniec ciąży może szyjka macicy stać się bardziej pulchna i krótsza. Po czym przed samym porodem wypada powstały wcześniej czop śluzowy, a w szyjce zaczyna pojawiać się rozwarcie – będące sygnałem o rozpoczynającej się akcji porodowej.

Leczenie niewydolności szyjki macicy

W wyniku niewydolności szyjki macicy do utraty ciąż dochodzi w II trymestrze. Tylko wczesna i szybka diagnoza pozwala na utrzymanie ciąży i donoszenia jej do rozwiązania. Lecz , aby temu zapobiec stosuje się dwie formy leczenia:

  • Operacyjne
  • Zachowawcze

Do operacyjnej formy leczenia zaliczamy szew tzw. Szew McDonalda/Shirodkara. Kobieta jest poddawana zabiegowi chirurgicznemu podczas którego, jest zakładany na szyjkę macicy spiekalny szew okrężny, który powinien być zdaniem specjalistów założony między 13, a 14. Tygodniem – wtedy macica rośnie szybciej niż dziecko. Zabieg jest wykonywany pod pełną narkozą – pod opieką anestezjologa. Jest to skuteczna metoda, która sprawia, że od 80% do 90% kobiet mających założony taki szew na szyjce macicy kończy ciążę porodem o czasie. Tygodniem ciąży. Należy jednak zwrócić uwagę, że nie wszystkie kobiety kwalifikują się do odbycia dość inwazyjnej operacji, gdyż istnieje sporo przeciwwskazań.

Do metody zachowawczej zaliczamy wsparcie szyjki macicy w niewydolności szyjki macicy poprzez pessaroterapię – czyli zastosowanie pessara położniczego. Pessar jest silikonowym krążkiem, zakładany na szyjkę macicy po to, by ją odciążyć. Pessaroterapia nie wymaga pobytu w szpitalu, zabiegów chirurgicznych, znieczulenia czy narkozy. Jest zakładany w pozycji leżącej przez położnika. Istotne jest, aby krzywizna pessara była ułożona do góry, by większy obwód był podtrzymany przez dno macicy. Wskazane jest, aby pessar był założony w szczycie pochwy. Wtedy szyjka macicy będzie znajdować się wewnątrz dalszej części pessara. Położnik może skontrolować, czy szyjka nie jest zbyt mocno uciśnięta przez dalszy obwód pessara. Więc nie musisz się martwić, czy zostanie prawidłowo założony. Po założeniu pessara, pacjentka jest poproszona o wstanie. Zwykle pacjentka informuje o ustąpieniu dolegliwości związanych z wysuwaniem się szyjki macicy, zaraz po założeniu pessara. Pamiętaj, że przed założeniem pessara powinnaś ustalić z lekarzem rozmiar pessara oraz odpowiedni rodzaj, który będzie dla Ciebie odpowiedni.

Pessar położniczy (pessar szyjkowy z otworami) Dr. Arabin znajduje zastosowanie w przypadku niewydolności szyjki macicy:

Pessar położniczy Dr. Arabin - Pessary ginekologiczne - Pessar.pl
Pessar położniczy Dr. Arabin – Pessary ginekologiczne – Pessar.pl
  • w profilaktyce przedwczesnych porodów – do leczenia kobiet ciężarnych, by podtrzymać szyjkę macicy
  • u ciężarnych, narażonych na duży wysiłek fizyczny
  • u kobiet ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzmacicznym (np. ciąże mnogie)
  • z ultrasonograficznymi cechami niewydolności szyjki macicy
  • zalecany przy zwiększonej ilości wydzieliny pochwowej (perforacje)

Badania przeprowadzone przez B. Arabin i Z. Alfrevic wskazują na korzyść wynikającą ze stosowania pessarów szyjkowych, gdyż charakteryzują się:

  • dobrą tolerancją przez organizm pacjentki
  • łatwość użycia
  • niewielkie koszty eksploatacji
  • nie ma przeciwwskazań co do stosowania dodatkowych leków

Jeżeli pacjentka zmaga się z niewydolnością szyjki macicy w trakcie ciąży, lekarze zalecają jej zwykle leżący tryb życia lub przynajmniej dużo odpoczynku oraz zaprzestanie uprawiania sportów. Aktywność fizyczna może nasilać skurcze macicy, powodujące rozwieranie szyjki macicy. Wskazane jest także zaprzestanie współżycia seksualnego, które również może negatywnie wpłynąć na skrócanie się szyjki macicy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

ZAWARTOŚĆ STRONY ZAWIERA REKLAMY WYROBÓW MEDYCZNYCH PRZEZNACZONYCH DLA PROFESJONALNYCH UŻYTKOWNIKÓW.

STRONA PRZEZNACZONA JEST WYŁĄCZNIE DLA OSÓB WYKONUJĄCYCH ZAWODY MEDYCZNE LUB ZAJMUJĄCYCH SIĘ UŻYWANIEM LUB OBROTEM WYROBAMI MEDYCZNYMI W RAMACH CZYNNOŚCI ZAWODOWYCH. WEJŚCIE NA STRONE MOŻLIWE JEST WYŁĄCZNIE PO ZŁOŻENIU PONIŻSZEGO OŚWIADCZENIA:

OŚWIADCZAM, ŻE WYKONUJĘ ZAWÓD MEDYCZNY LUB ZAJMUJĘ SIĘ UŻYWANIEM LUB OBROTEM WYROBAMI MEDYCZNYMI W RAMACH CZYNNOŚCI ZAWODOWYCH.